دانشگاه‌هاي مجازي يكي از جديدترين و كارآمدترين اشكال آموزش‌هاي از راه دور هستند و اخيراً در كشورهاي مختلف نقش بسزايي در آموزش فراگيران به عهده گرفته اند. دانشگاه‌هاي مجازي مفهوم كلاس‌هاي سنتي را تغيير داده‌اند. بسياري از فعاليت‌هايي كه در كلاس‌هاي مجازي صورت مي‌گيرد مشابه آنهايي هستند كه در برنامه‌ها و كلاس‌هاي درس سنتي انجام مي‌شود, اما ماهيت و فضايي كه اين فعاليت‌ها در آن انجام مي‌شود متفاوت است. در كلاس‌هاي مجازي دانشجويان در بعضي از دوره‌ها به صورت كنفرانس‌هاي رايانه‌اي شركت مي‌نمايند. به اين دوره از طريق اينترنت و شبكه‌هاي وب جهاني ارائه مي‌شوند و از نرم‌افزارهايي استفاده مي‌كنند كه امكان برقراري ارتباط را براي دانشجويان در نقاط مختلف فراهم مي‌سازد ورود به اين دوره‌ها از طريق رايانه شخصي در خانه يا در محيط كار با اتصال به اينترنت امكان‌پذير است. در اين نوع آموزش با تعداد محدودي استاد مي‌توان دانشجويان بسياري را پوشش داد، اگر چه اين سيستم قادر خواهد بود از تمامي اساتيد در رده‌هاي مختلف (هيأت علمي ـ استاد ـ مربي و استاديار ...) استفاده نمايد. امروزه صدها دانشگاه معتبر در سراسر دنيا دروس و رشته‌هاي دانشگاهي خود را از طريق اينترنت در دوره‌هايي ارائه مي‌كنند كه تنوع رشته‌ها و دروس ارائه شده با اين روش بسيار زياد است.
ویژگیهای مهم دانشگاه مجازی عبارتند از:
- عدم نياز به حضور فيزيكي استاد و دانشجو. از آنجا كه در اين نوع دانشگاه غالب ارتباطات از طريق شبكه اينترنتي است، لزومي به حضور فيزيكي استاد و دانش پژوه در كلاس نيست. تنها كافي است دانشجو با استاد از طريق دستگاه كامپيوتر از منزل يا نزديك‌ترين مركز متصل به شبكه به دانشگاه مجازي متصل شود و از امكانات آن استفاده كند.
- عدم وابستگي كلاس درس به زمان خاص. دسترسي شبانه‌روزي به كلاس درس در دانشگاه مجازي به استفاده‌كنندگان امكان مي‌دهد به جاي غيبت از محل كار در فرصت‌ها و اوقات فراغت به يادگيري بپردازند. البته اين سيستم آموزشي را فناوری كنفرانس از راه دور در تالار كنفرانس و كلاس‌هاي آنلاين با حضور استاد در زمان خاص (جهت رفع اشكال) پشتيباني مي‌كند. ولي بخش اعظم اين سيستم مبتني بر دروسي است كه دانشجو در هر زماني (آفلاين) مي‌تواند دروس را دريافت كند.
- كيفيت بالاي ارائه دروس. در دانشگاه حضوري تعداد اساتيد براي يك درس محدود مي‌باشد. مثلاً براي يك درس خاص ممكن است يك يا نهايتاً دو استاد وجود داشته باشد. ولي در دانشگاه مجازي تيم‌هاي مجرب با استفاده از فناوری‌هاي مدرن و متنوع چند رسانه‌اي مي‌توانند درس‌ها را به نحو مطلوب آماده و ارائه کنند. در ضمن دانشجو مي‌تواند محتواي دروس را چندين مرتبه مشاهده كند و از اين لحاظ نيز كيفيت آموزشي بهبود مي‌يابد.
- پشتيباني و ثبت‌نام از تعداد زياد دانش‌پژوه در يك درس. در دانشگاه حضوري به دليل محدوديت كلاس‌ها و همچنين به سبب بازدهي پايين اين مشكل وجود دارد كه دانشجويان به دليل تكميل ظرفيت كلاس‌ها نتوانند در درس دلخواه ثبت‌نام كنند. اين مشكل در دانشگاه مجازي كمتر وجود ندارد.
صرفه‌جويي در هزينه. صرفه‌جويي در هزينه ساختمان‌هاي متعدد اداري و صرفه‌جويي قابل ملاحظه در تشكيل جلسات درسي، سمينارها، سفر اساتيد و دانشجويان ـ هزينه نگهداري كلاس، برگزاري امتحانات، تهيه جزوات و كتاب و ...، همين‌طور بالا بردن سطح فرهنگي و علمي جامعه، دسترسي به كتابخانه ديجيتال و منابع آموزشي، سرعت در امور اداري، حق انتخاب دانشجويان در تعيين دوره‌هاي آموزشي، اجازه تهيه و آماده سازي مدل‌هاي مختلف آموزشي توسط استادان، نياز كمتر به مدرسان تمام وقت و... از مزايايي آموزش مجازي محسوب مي‌شود